Hawliau Plant i Chwarae
Mae chwarae yn hawl sylfaenol sydd wedi’i chynnwys yng
Nghonfensiwn y Cenhedloedd Unedig ar Hawliau’r Plentyn (1990), a lofnodwyd gan y DU. Mae hyn yn golygu bod gan bob plentyn yn y DU hawl i gymryd rhan mewn chwarae a gweithgareddau hamdden.
Cafodd y Confensiwn ei fabwysiadu’n ffurfiol gan Lywodraeth Cynulliad Cymru yn 2004, ac mae’r llywodraeth wedi ymrwymo i roi’r egwyddorion ar waith.
Mae Erthygl 31 (Hamdden, Chwarae a Diwylliant): Mae gan blant yr hawl i ymlacio a chwarae, ac i gymryd rhan mewn ystod eang o weithgareddau diwylliannol, artistig a gweithgareddau hamdden eraill.
Ar y 1af o Chwefror 2013 bu i Bwyllgor y Cenhedloedd Unedig ar Hawliau’r Plentyn fabwysiadu Sylw Cyffredinol sy’n egluro ystyr a phwysigrwydd Erthygl 31 yn y Confensiwn. Nod y Sylw Cyffredinol yw codi ymwybyddiaeth o Erthygl 31 a chynyddu atebolrwydd y gwledydd sydd wedi arwyddo’r confensiwn.
Polisi Chwarae
Ar lefel genedlaethol, cynhyrchodd Llywodraeth Cynulliad Cymru Bolisi Chwarae yn 2002 ac o ganlyniad sefydlwyd Grwp Gweithredu Chwarae i ddatblygu argymhellion pellach ar gyfeiriad chwarae. Lansiwyd ‘Chwarae yng Nghymru’ – Cynllun Gweithredu Polisi Chwarae Llywodraeth Cynulliad Cymru ym mis Chwefror 2006.
Dymuniad Llywodraeth Cynulliad Cymru oedd creu amgylchedd yng Nghymru lle y caiff plant gyfleoedd ardderchog i chwarae a lle y gallant fwynhau eu hamser hamdden. Nodir yn y Polisi Chwarae:
‘bod chwarae mor hanfodol bwysig i bob plentyn wrth iddo ddatblygu ei sgiliau corfforol, cymdeithasol, meddyliol, emosiynol a chreadigol fel y dylai cymdeithas achub ar bob cyfle i’w gefnogi a chreu amgylchedd sy’n ei feithrin. Dylai’r broses o wneud penderfyniadau ar bob lefel o lywodraeth ystyried effaith y penderfyniadau hynny ar y cyfleoedd a gaiff plant i chwarae’.
